Strona główna » Blog » Przemoc nie kończy się sama. Część II

Przemoc nie kończy się sama. Część II

Za przemoc odpowiedzialność ponosi osoba, która ją stosuje, ponieważ nic nie usprawiedliwia krzywdzenia drugiej osoby. Sprawca musi być ukarany. Tylko wtedy jest szansa na uruchomienie procesów zmiany w jego oglądzie rzeczywistości. Musisz działać zdecydowanie. Masz prawo złożyć na Policji lub w prokuraturze wniosek o wszczęcie postępowania karnego wobec osoby, która krzywdzi Ciebie i Twoją rodzinę.

Zawiadom o popełnieniu przestępstwa prokuraturę lub policję.

W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że popełniono przestępstwo prokuratura wspólnie z policją ma obowiązek:

  • wszcząć postępowanie przygotowawcze w celu sprawdzenia, czy faktycznie popełniono przestępstwo,

  • wyjaśnienia okoliczności czynu,

  • zebrania i zabezpieczenia dowodów,

  • ujęcia sprawcy,

  • w uzasadnionym przypadku zastosować środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy w postaci dozoru policyjnego lub tymczasowego aresztowania.

  • nawet po wycofaniu zeznań przez osobę poszkodowaną, postępowanie przygotowawcze jest kontynuowane, przemoc jest przestępstwem ściganym jest z urzędu, niezależnie od woli pokrzywdzonego.

Założenie sprawy karnej jest bezpłatne. Przy zakładaniu sprawy karnej bardzo istotne są następujące dowody:

  • zaświadczenia lekarskie (obdukcje oraz wizyty u lekarza w Rejonowej Przychodni Zdrowia),

  • lista świadków – zeznawać w sprawie mogą osoby obce i członkowie rodziny (wystarczy podać dane świadków, nie trzeba pytać ich o zgodę),

  • interwencje policji,

  • sprawozdanie z kasety z nagraniem awantury domowej (polega na dokładnym przepisaniu wszystkiego, co znajduje się na takiej kasecie, bez własnych komentarzy).

W zależności od oceny zebranego materiału dowodowego postępowanie może zakończyć się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu, umorzeniem dochodzenia lub warunkowym umorzeniem.

Uwaga

Przypomnij sobie, najlepiej zapisz; miejsce, dzień, godzinę, uczestników gdy miały miejsce zdarzenia, w których byłaś poszkodowana; jakie nastąpiły urazy i u kogo, kto udzielał pomocy medycznej; jak często pojawiają się akty przemocy, czy przemocy towarzyszy stan nietrzeźwości sprawcy; czy pojawiają się groźby, które w przekonaniu ofiary mogą być spełnione; czy wzywano policję i jaki był efekt interwencji; zaświadczenia lekarskie o stanie obrażeń.

Dowody w sprawie o znęcanie się psychiczne i fizyczne

Generalnie można stwierdzić, że dowodem w sprawie może być każde świadectwo mówiące o ciągłej przemocy stosowanej przez sprawcę.

  1. Zeznania świadków. Świadkiem może być każda osoba (również dzieci), która była naocznym obserwatorem aktu lub aktów przemocy, może słyszeć odgłosy przemocy lub wysłuchać od ofiary skarg i opisu zdarzeń. Jeśli osoba poszkodowana wie, że zeznania świadka pomoże w sprawie może zgłosić go bez pytania o zgodę. Stawiennictwo świadka jest obowiązkowe, a za składanie fałszywych zeznań grozi kara. Zeznania świadka w uzasadnionych przypadkach mogą być utajnione.

  2. Dowodem może być również nagranie i pisemny opis zdarzenia przedstawionego na nagraniu. Zdjęcia mogą odzwierciedlać stan mieszkania po kolejnej awanturze, może też odzwierciedlać obrażenia ciała osoby pobitej

  3. Dowodem stają się również zniszczone przedmioty, ślady krwi, fotografie mieszkania
    ze śladami awantury oraz naoczni świadkowie takiego stanu.

  4. Bardzo istotnym dowodem w sprawie są świadectwa lekarskie o obrażeniach doznanych
    przez ofiarę. Nie musi to być świadectwo wystawione tylko i wyłącznie przez biegłego
    lekarza sądowego.

Osoba skrzywdzona powinna udać się do lekarza – wręcz – po leczenie ze skutków pobicia. W określonej sytuacji wystarczy później wskazać, gdzie znajduje się dokumentacja lekarska i zawnioskować o jej uzyskanie. Dla sądu zapewne równie dużą , nawet większą moc dowodową będą miały zapiski lekarza w historii choroby, jak opis z obdukcji.

Pamiętaj jednak, że działanie sprawcy nie musi powodować jakichkolwiek obrażeń u ofiary. Tym samym, jeżeli przemoc polega, np. na popychaniu albo takim zadawaniu uderzeń, by nie pozostawić śladów, nie powinno to powstrzymywać osoby pokrzywdzonej od złożenia zawiadomienia, a do wszczęcia postępowania nie jest konieczne świadectwo lekarskie.

  1. Dowodem też są notatki policyjne z interwencji. Utrwalanie i zbieranie dowodów aktów przemocy nie zależy od późniejszego ich wykorzystania. Mogą one służyć nie tylko w jednej sprawie, chociażby karnej. Można je ze skutkiem wykorzystać w postępowaniu cywilnym czy tez administracyjnym.

Uwaga.

Osobie najbliższej, czyli poszkodowanej, przysługuje prawo do odmowy składania zeznań. Pojawia się wtedy konieczność traktowania dotychczasowych zeznań ofiary będącej osobą najbliższą tak, jakby nie zostały złożone. W przypadku braku innych świadków lub dowodów w sprawie, skutkuje to umorzeniem postępowania, odmową wszczęcia bądź uniewinnieniem sprawcy.

Skorzystanie z prawa do odmowy zeznań następuje najczęściej w sytuacji, gdy przestraszony ewentualnymi konsekwencjami karnymi swojego działania sprawca obiecuje ofierze poprawę, składa uroczyste przysięgi. Pokrzywdzony chcąc dać szansę na poprawę wnosi wówczas bądź o umorzenie postępowania bądź odmawia składania zeznań.

Nie rób tego !!!

Gdy sąd zmuszony jest do uniewinnienia sprawcy, wówczas już oskarżonego, wyrok zawiera opis czynu, o który został oskarżony oraz stwierdzenie, że zostaje od popełnienia takiego czynu uniewinniony. Wyrok nie zawiera innych stwierdzeń, w tym przyczyn uniewinnienia. Nie określa, że nastąpiło to na skutek postawy ofiary, która odmówiła złożenia zeznań, a tym samym zabrakło dowodów do skazania sprawcy.

Efektem tego jest posiadanie przez sprawcę wyroku, w którym stwierdzono, że został on oskarżony o przemoc i od tego czynu później uniewinniony. W późniejszym okresie sprawca często posługuje się takim wyrokiem w kręgu swoich znajomych, lub w przypadku ponownego złożenia skargi – przed organami ścigania dla wykazania, że jest np. szykanowany przez ofiarę, która wcześniej złożyła na niego zawiadomienie o jego znęcaniu się nad nią, a później sąd od popełnienia tego czynu go uniewinnił.

Co się wydarzy po zgłoszeniu zawiadomienia o przemocy ?

I. Etap. Postępowanie przygotowawcze

Wszczęcie postępowania przygotowawczego w trybie dochodzenia, wyjątkowo w trybie śledztwa, następuje po złożeniu skargi. Po wstępnym zweryfikowaniu zawiadomienia następuje formalne wszczęcie dochodzenia lub zostaje wydana decyzja o odmowie wszczęcia postępowania (gdy skarga jest oczywiście bezzasadna). Dlatego w tej fazie bardzo ważne jest możliwe najpełniejsze opisanie zdarzenia i podanie wszystkich źródeł dowodowych.
Jeżeli zebrane dowody dostatecznie uprawdopodobnią popełnienie przestępstwa jego sprawcy, przedstawiane są zarzuty. Wówczas sprawca staje się dla postępowania podejrzanym.

Po zabezpieczeniu materiał dowodowy zostaje oceniony przez prokuratora i po wykonaniu końcowych czynności dochodzenia prokurator sporządza i wnosi akt oskarżenia.

II. Etap. Postępowanie przed sądem ( rozprawa główna)

Wniesienie aktu oskarżenia rozpoczyna etap postępowania przed sądem. Ponownie przesłuchiwani są świadkowie i ujawniane inne dowody. Sąd przesłuchuje świadków, poszkodowanych lub poszkodowanego, wysłuchuje wyjaśnień sprawcy.

Ważne !!!

Przed rozpoczęciem przewodu na rozprawie głównej (przed odczytaniem aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego) pokrzywdzony może złożyć wniosek o dopuszczenie jego do udziału w tym postępowaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Ma wówczas na tym etapie postępowania prawa strony, może zadawać pytania świadkom, składać wnioski dowodowe, a w przypadku niezadowalającego wyroku złożyć od niego apelację. W sytuacji, gdy takiego wniosku nie złoży, jego udział w postępowaniu przed sądem ograniczony zostaje do biernego uczestnictwa.

Wykorzystaj tę możliwość koniecznie !

Oskarżyciel posiłkowy musi być powiadamiany przez sąd o terminie rozprawy, otrzymywać odpisy orzeczeń, zarządzeń wydanych przez sąd, które może zaskarżyć. Może mieć pełnomocnika (adwokata) działającego w jego imieniu, zadawać pytania świadkom przesłuchiwanym przez sąd w czasie rozprawy, ustosunkowywać się do tego, co powiedział oskarżony lub jego obrońca, może zgłaszać wnioski dowodowe (przesłuchanie dodatkowych świadków), przeglądać akta sprawy, robić notatki, składać wnioski o sprostowanie protokołu z rozprawy, zgłaszać inne wnioski, chociażby o uzupełnienie przewodu sądowego, zabierać głos w momencie, kiedy kończy się rozprawa, tuż przed wyrokiem.

III Etap. Wyrok

Po zapoznaniu się z całym zgromadzonym materiałem dowodowym sąd wydaje wyrok. Po ocenie materiału dowodowego, dokonuje kwalifikacji prawnej czynu, ustala stopień winy i wymiar kary oraz sposób jej wykonania. Następuje to po końcowym wysłuchaniu głosów stron i zamknięciu przewodu sądowego. Sąd ma obowiązek ustalenia rozmiaru winy sprawcy i wydania orzeczenia, co do kary i środków karnych umieszczając to w pisemnym wyroku. Wyrok musi być ogłoszony.

Oznacza to, że jeśli nałożone obowiązki zostaną przez sprawcę podjęte, nie będzie dalszego ścigania. W innym przypadku sąd może „odwiesić karę”.

IV. Etap. Postępowanie wykonawcze.

Rozpoczyna się w momencie uprawomocnienia się wyroku, polega na wykonaniu orzeczenia sądu (np. kary pozbawienia wolności).

Sąd często korzysta z zawieszenia kary pozbawienia wolności i poddaje skazanego okresowi próby, nakłada na niego pewnego rodzaju obowiązki, z których wykonania sprawca jest zobligowany się wywiązać. Okres próby zawiera się w przedziale od 2 do 5 lat.

Istotne jest to, że zawieszenie/ umorzenie warunkowe postępowania nie świadczy o niewinności sprawcy. Wyrok zostanie odwieszony, gdy sprawca przekroczy sadowe ustalenia.

Maria Kruk