Dziecko dwujęzyczne ma w podobnym stopniu i na bardzo dobrym poziomie opanowane dwa języki. Najczęściej w sytuacji, kiedy jeden z rodziców mówi jednym językiem, a dla drugiego rodzica inny język jest tym ojczystym lub, kiedy rodzice mieszkają w innym kraju, niż ten, z którego pochodzą. W tej drugiej sytuacji dziecko uczy się języka kraju, w którym mieszka teraz z rodzicami np. w przedszkolu czy w innym miejscu, w którym ma kontakt z przyjaciółmi.
Strategia wychowania dwujęzycznego
Jedną ze strategii wychowania dwujęzycznego jest strategia osoby. Każdy z rodziców mówi do dziecka w swoim języku ojczystym. Dzięki temu dziecko ma styczność z oboma językami w podobnym stopniu. Umożliwia to też dziecku naturalny kontakt z każdym z rodziców, a także rodzicom z dzieckiem. W szczególności, kiedy dziecko jest trochę starsze, może to ułatwić komunikację z nastolatkiem. Każdemu człowiekowi najłatwiej jest komunikować się w języku najbliższym jego sercu, a rozmawianie z dorastającą pociechą może być niekiedy trudne, nawet kiedy dziecko jest jednojęzyczne. Dlatego warto zadbać o to, by język komunikacji nie stwarzał dodatkowej bariery i aby każdy z rodziców mógł swobodnie rozmawiać ze swoim dzieckiem.
Potencjalne zagrożenie związane z dwujęzycznością u dziecka
Kiedy rodzice mówią jednym językiem, ale mieszkają w kraju odmiennym od ich kraju pochodzenia, bardzo często ich dzieci są dwujęzyczne ze względu na środowisko w jakim się znajdują. Jeśli rodzice nie znają języka kraju osiedlenia, proszą czasem dziecko o pomoc w tłumaczeniu. Wydawałoby się, że nie ma w tym nic złego, jednak taka sytuacja może być bardzo obciążająca dla dziecka. W szczególności, kiedy pełni rolę tłumacza w urzędzie czy innych oficjalnych sytuacjach, ponieważ spoczywa na nim wtedy duża odpowiedzialność i, co za tym idzie, presja. Poza tym, kiedy dziecko ma za zadanie tłumaczyć również to, co nauczyciel lub wychowawca chce przekazać rodzicom, może to prowadzić do manipulacji, jeśli np. dziecko zachowuje się niewłaściwie, nie powie o tym rodzicom.
Zalety bycia dwujęzycznym
Zalet bycia osobą dwujęzyczną można by wymieniać wiele. Te które przychodzą jako pierwsze na myśl, to atrakcyjność na rynku pracy, kiedy dziecko jest już dorosłe. Warto jednak pamiętać, że dwujęzyczność niesie ze sobą także inne skutki, wśród których można wymienić szybsze uczenie się, czy opóźnienie w pojawianiu się niektórych chorób.
Dwujęzyczność „sztuczna”
Kilka lat temu wielu rodziców decydowało się na zapewnienie dzieciom dwujęzyczności, nawet jeśli oboje mieszkali w Polsce i byli Polakami. Należy jednak zwrócić uwagę, że badania, które wykazują zalety dwujęzyczności naturalnej niekoniecznie potwierdzają takie same efekty w przypadku dwujęzyczności sztucznej. Aczkolwiek nauka języka od najmłodszych lat z pewnością może pomóc w pozytywnym rozwoju dziecka, warto jednak zastanowić się, jaki sposób byłby dla danego dziecka najlepszy.
Marcelina Knez, indolog, nauczyciel języka polskiego jako obcego